چگونه در ویکی پدیا مطلب بنویسیم؟

ویکی پدیا یک دائره المعارف آنلاین با محتوای رایگان است که به بسط اطلاعات عمومی در جهان کمک می کند. در این وبسایت شرایطی وجود دارد تا همه بتوانند آزادانه از مجموع دانش خود استفاده کنند. این پروژه توسط بنیاد ویکی مدیا پشتیبانی می شود و بر اساس مدلی از محتوای قابل ویرایش آزاد است. نام “ویکی پدیا” ترکیبی از کلمات wiki ( از واژه هاوایی ویکی، به معنی “سریع”) و دائره المعارف است.
ویکی پدیا به طور مشترک توسط داوطلبان گمنامی که بدون حقوق می نویسند، ایجاد شده است. هر کسی که به اینترنت دسترسی داشته باشد می تواند مقالات ویکی پدیا را بنویسد و تغییر دهد، مگر در موارد محدودی که ویرایش برای جلوگیری از ایجاد اختلال یا خرابکاری بیشتر محدود باشد.
از زمان ایجاد آن در 15 ژانویه 2001، ویکی پدیا به بزرگترین وب سایت مرجع جهان تبدیل شده است و از نوامبر 2020 ماهانه 1.7 میلیارد بازدیدکننده منحصر به فرد جذب کرده است. در حال حاضر بیش از 56 میلیون مقاله به بیش از 300 زبان، از جمله 6،307،040 مقاله به زبان انگلیسی و 137،105 مشارکت کننده فعال در ماه گذشته در آن به ثبت رسیده است.
در این مقاله سعی داریم تا نحوه نوشتن و انتشار مقاله در ویکی پدیا را به شما آموزش دهیم. هرکسی می تواند یک صفحه ویکی پدیا ایجاد کند، اگر قصد انجام چنین کاری را دارید باید بدانید که، مهم است که از دستورالعمل های نوشتاری وی پیروی و موضوعات متناسب با استاندارد آنها را انتخاب کنید. موضوع شما باید “قابل توجه” باشد (باید موضوعی باشد که در جاهای دیگر با جزئیات مناسب پوشش داده شده باشد). ضمنا مقاله شما باید با منابع معتبر قابل تأیید باشد.

نحوه نوشتن مقاله جدید در ویکی پدیا

در مرحله ی نخست بعد از نوشتن مقاله ی خود، باید به وبسایت Wikipedia.org رفته و روی زبان خود کلیک کنید. سپس وارد حساب کاربری خود می شوید. این در صورتی است که شما قبلا حساب کاربری ایجاد کرده باشید. در غیر این صورت باید به قسمت سمت راست بالا رفته و با وارد کردن اطلاعات ایجاد حساب کنید.
بعد از ثبت نام در این وبسایت، برای ایجاد یک صفحه و ارسال مقاله شما باید صلاحیت لازم را داشته باشید. برای این کار باید 10 مقاله ی پیشنهاد شده از سوی ویکی پدیا را از قسمت ادیت، ویرایش کنید. بعد از حدود 4 روز از انجام این کار صلاحیت شما برای ایجاد مقاله تایید می شود.
ویکی پدیا نیز مانند بسیاری از مراکز علمی مقاله ی بدون سند و ماخذ را نمی پذیرد در نتیجه سعی کنید قبل از آپلود مقاله ی خود منابع و حقوق نشر آن را در نظر بگیرید و از تکراری نبودن مقاله ی خود اطمینان حاصل کنید.
در این مرحله حتی املای مختلف کلمات را هم در نظر بگیرید مانند رییس و رئیس. اگر مقاله ای در مورد آن موضوع از قبل وجود نداشته باشد، پیامی را مبنی بر موجود نبودن صفحه The page does not exist مشاهده خواهید کرد.
در نهایت برای داشتن یک صفحه ی کاربری شخصی برای ایجاد مقاله بعد از کلیک بر روی نام کاربری خود و سپس بر روی لینک شروعی که مختص نام کاربری شماست، به صفحه ی منتشر نشده وارد می شوید. وقتی به صفحه کاربری منتشر نشده خود هدایت شدید، یک باکس متنی خالی بالای دکمه انتشار صفحه مشاهده خواهید کرد.
این فضا به شما امکان می دهد درباره صفحه کاربری ویکی پدیای خود چیزی بنویسید. نوشتن در این کادر مقاله ای ایجاد نمی کند زیرا باید از نظر قوانین چاپ و نشر مختص سایت و قالب بندی نیز مورد تایید باشد. از قسمت پیش نمایش میتوانید قبل از ارسال مقاله آن را مشاهده کنید. در صورت تایید با زدن ذخیره ی صفحه میتوانید مطلب و صفحه ی خود را ایجاد نمایید.

ویراستاری در ویکی پدیا

این سیاست ویکی پدیا است که اطلاعات موجود در این سایت قابل تأیید باشد و نباید تحقیق اصلی باشد. از ویراستاران تقاضا می شود تا با مراجعه به منابع معتبر نشان دهند که محتوا قابل تأیید است. ممکن است محتوای بدون منبع به چالش کشیده و حذف شود، زیرا در ویکی پدیا کمبود محتوا بهتر از محتوای گمراه کننده یا دروغ است .
در نتیجه اعتبار ویکی پدیا به عنوان یک دائره المعارف به قابل تأیید و قابل اعتماد بودن محتوای مقاله ی آن بستگی دارد. برای جلوگیری از چنین چالش هایی، بهترین روش تهیه “استناد درون خطی یا ارجاع درون متنی” در زمان افزودن محتوا است.
اگرچه برای اعتبار بیشتر مقاله، منابع موثق مورد نیاز است، اما هنگام تهیه مقالات بر اساس منابع، از کپی یا نقل قول از یک منبع با منبع حق چاپ خودداری کنید زیرا ویکی پدیا به حق نشر دیگران احترام می گذارد. شما باید منبع را بخوانید، آن را بفهمید و سپس آنچه را می گوید با کلمات خود بیان کنید.
روش دیگری که ویراستاران می توانند مقاله را بهبود ببخشند یافتن منبع برای محتوای بدون منبع موجود است. این قضیه به ویژه زمانیکه با عباراتی روبرو می شوید که به طور بالقوه بحث برانگیز هستند، صدق می کند. برای افزودن منبع و استناد به آن نیازی نیست شخصی باشید که محتوا را اضافه کرده است. اگر تصمیم خود را گرفته اید و قصد دارید کار ویراستاری را روی مقاله ی دیگران یا خود انجام دهید، به نکته ی مهم زیر حتما دقت کنید.

سخن پایانی

ویکی پدیا منبع کسب اطلاعات افراد زیادی است. تبدیل شدن این پایگاه به چنین منبعی نیازمند الزاماتی است. از شما بعنوان یک ویراستار در در این پایگاه انتظار می رود تغییرات خود را توضیح دهید. هنگامی که مقاله ای را ویرایش می کنید، هرچه تغییرات بنیادی یا بحث برانگیزتر باشد، نیاز به توضیح بیشتر است.
حتماً درباره اینکه چرا تغییر داده اید نظر دهید. سعی کنید از یک خلاصه ویرایش مناسب استفاده کنید. برای تغییرات بزرگتر یا قابل توجه، خلاصه ویرایش ممکن است فضای کافی برای توضیح کامل ویرایش در اختیار شما قرار ندهد.
در این صورت، می توانید در صفحه بحث مقاله نیز یادداشت کنید. همچنین به یاد داشته باشید که یادداشت های صفحه بحث بیشتر به چشم می آیند در نتیجه سوتفاهم ها را کمتر می کنند و مباحثه را افزایش می دهد و این خود مزیت محسوب می شود.